Αφου το ραδιοφωνο, κατα λαθος, ειναι ποιηση

Εβδομήντα τέσερα χρόνια πέρασαν από τότε (1938) που οι Αθηναίοι απέκτησαν το επίσημο ραδιόφωνό τους. Το «μαγικό κουτί» που ενθουσίασε τους κατοίκους της πρωτεύουσας και τους κράτησε συντροφιά σε δύσκολες και χαρούμενες στιγμές, έχει πλούσια ιστορία.Ευτυχώς, οι αρμόδιοι των κρατικών ραδιοτηλεοπτικών μέσων φρόντισαν ώστε η επέτειος να γιορτασθεί με τον κατάλληλο τρόπο και ακόμη περισσότερο με τη δέουσα σοβαρότητα. Ο Μικρός Ρωμηός ως ελάχιστη συμβολή στους εορτασμούς δημοσιεύει άγνωστες στο ευρύ κοινό… ραδιοφωνικές ιστορίες.
Οι «δέκτες ραδιοσυναυλιών»
«Μέσα εις το ωραίο σας σαλονάκι, εις την γλυκείαν ζέστην και την ησυχίαν του σπιτιού σας, κεκλεισμένων των θυρών και των παραθύρων, μπορείτε σήμερα να περάσετε θαυμάσια τη βραδυά σας, αν έχετε ένα δέκτην ραδιοσυναυλιών». Αυτή είναι η διαφήμιση ενός από τους πρώτους αντιπροσώπους ραδιοφώνων στην Αθήνα, όπως δημοσιευόταν στις εφημερίδες το 1926. Πρόκειται για μία από τις διαφημίσεις των πρώτων ραδιοφώνων. Απευθύνονταν βέβαια στα υψηλά βαλάντια, δεδομένου ότι οι «δέκτες» κόστιζαν 20.000 δραχμές, μια ολόκληρη περιουσία. Όσο κόστιζε ένα μικρό σπιτάκι στις λαϊκές συνοικίες της πόλης.Ελάχιστοι ήταν εκείνοι που διέθεταν το 1926 ραδιόφωνο ή για την ακρίβεια «δέκτες ραδιοσυναυλιών του τελειοτέρου γαλλικού συστήματος Εταμπλισμάν Ραντιό Ελ Ελ», όπως διέσωσε σε σχετικό ρεπορτάζ του 1956 ο Γιάννης Καιροφύλας. Και δεν ήταν εύκολο να αποκτήσει και να εγκαταστήσει κάποιος στο σπίτι του συσκευή. Προφανώς για λόγους ασφαλείας, έπρεπε να εκδοθεί ειδική άδεια από το Υπουργείο Ναυτικών. Οι «δέκτες ραδιοσυναυλιών» αποτελούνταν από ένα τετράγωνο κιβώτιο μεγέθους μιας συνηθισμένης βαλίτσας, από ένα μεγάφωνο χωνί γραμμοφώνου, από ένα πλαίσιο αποτελούμενο από σύρμα τυλιγμένο και από μία ηλεκτρική συστοιχία δύο μπαταριών.
Εκπομπή από Ρώμη
Φαίνεται πως η πρώτη λήψη εκπομπής έγινε το 1926 στο σπίτι του αντιπροσώπου και διευθυντή της γαλλικής εταιρείας, ονόματι Πέτριτς, που βρισκόταν στην οδό Αλκαμένους 38. Η μετάδοση εκπομπής από τη Ρώμη υπήρξε μέγα γεγονός για τη μικρή ακόμη κοινωνία της πρωτεύουσας. Μετεωρολογικό δελτίο, τιμές συναλλάγματος και εμπορευμάτων και «αρμονικοί ήχοι γλυκύτατης ορχήστρας». «Όλοι έμειναν κυριολεκτικώς κατάπληκτοι δια την διαύγειαν και ζωηρότητα με την οποίαν ηκούοντο οι καλλιτέχναι του μελοδράματος και η ορχήστρα» ανέφερε το σχετικό ρεπορτάζ, συμπληρώνοντας ότι «ενόμιζε κανείς ότι ευρίσκεται εντός θεάτρου…». Εντύπωση επίσης προκάλεσε το γεγονός της ρύθμισης της ώρας: «Μετά παρέλευσιν ολίγων λεπτών ηκούσθησαν πέντε ισχυρότατοι ήχοι καμπάνας. Προειδοποιούσεν ο Άγιος Πέτρος της Ρώμης, τους παρακολουθούντας τον σταθμόν αυτόν, δια να δώση την ακριβή ώραν». Στη συνέχεια μεταδόθηκε πρόγραμμα «τζαζ μπαντ, η οποία έπαιζε εις ξενοδοχείον, όπου εδίδετο την νύκτα εκείνην επίσημος χορός».
Απορίες ακροατών
Ποικίλες όμως ήταν και οι απορίες που γεννήθηκαν στους λίγους Έλληνες ακροατές που έμεναν κοντά στο σπίτι του Πέτριτς. «Κανένας δεν μπορούσε να καταλάβη πως είναι δυνατόν ν’ ακούγεται μια ορχήστρα την ίδια στιγμή που έπαιζε σε ένα ξενοδοχείο. Ο αντιπρόσωπος της γαλλικής εταιρείας προσπάθησε να εξηγήσει σε όσους είχε καλέσει στο σπίτι του πως λειτουργούσε η «ραδιοτηλεφωνική» συσκευή, ενώ «οι κάτοικοι της πρωτευούσης έκαναν σαν μικρά παιδιά, καθόντουσαν έξω από τα παράθυρα και κάτω από τα μπαλκόνια και σχημάτιζαν ολόκληρη διαδήλωσι για να δουν και ν’ ακούσουν το μαγικό αυτό μηχάνημα, που μιλούσε και τραγουδούσε χωρίς κανένας να το αγγίζη. Μερικοί, μάλιστα, στην αρχή υποψιάστηκαν μήπως πρόκειται για καμμιά φάρσα και οι κάτοχοι των ραδιοφώνων έχουν κρυμμένο μέσα στη συσκευή κανένα γραμμόφωνο»!